بلوچی ادبی زبان

سلامت و دراھیبات شمارا بات واجہ ایں برات و بانوک ایں گوھاراں.
منا باز بہ بکش ات کہ لہتے مردم آ منی گپ وش نہ بنت.

پرچا کہ من ھستاں یک آزات خیال ایں مردوم ئیاں و چیزے کہ ھست ایں یا بوتگ راست یا دروغ و شر یا خراب من درشان کناں چاہ ے بلوچ بیت شر عرب بیت شر وتئیگ یا درآمد بیت شر من گؤشاں وتئ دپ آ دوست ندارآں.

منئ اولی اعتراض چہ بلوچستان ادیبان اشی انت کہ : الف تا ی : اے دراھیں عربی حرف انت پرچا نیم اش زرتگ و نیم اش حذف کتگ انت چہ مۓ بلوچی قاموس یا ڈکشنری آ .

گوڑا باید انں کہ پہ وت دگہ ڈول ایں حرف جوان کن ات اے دراھیں عربی حرفان حذف اش بہ کن ات گوڑا شمارا میعار بہر نیست بلہ برات زور ایں و گوھار آ دعور دعیں اے چون ایں گپ ے.

گوڑ اے یک مزن این نادان ی گپ ے یا فکری سیاست ے بوتگ پہ مۓ زبان لنگ کنعگ آ کہ بادئے مروچ ی ما دراھین ازم کار و ادیب اڑیتگ ایں.

دومی گپ اش انت کہ اگاں ھر چہ بوتگ بلہ ما پدا حذف کتگ ایں حرفان بزور ایں کہ
واقعا مۓ زبان لنگ انت وانوک اڑانت و پدا دراھین ادیباں وھدے کہ مجبور بوتگ انت ھما حذف کتگ ایں حرف اش کار بستگ انت.

مطلب اشی انت کہ اے ناراہ ایں رھبندے. و ما باید انت پہ زبان چوان کنعگ آ جہد بہ کن ایں.


ملایان ی باروا من نزاناں کہ کجام ملایا مۓ دود و ربیدگ خراب کرتگ. بلہ انچوک زاناں کہ گیشتر ایں ملا و اسلامی ملک خلاف انت ھر جاگہ اول و رندا اے دگہ و صدا چہ یکے شر انت .


گؤش انت کہ آکس کہ چہ جنگ تچ ایت بزان کہ نامردے
اے تچگ آ دو مطلب ھست اگہ
مرد ناگئیگ و بی وار ایں و مہ تچ ایت مفت و ناحق آ جنعگ و زوال بہ بیت. گوڑا اے وھدا نہ تچعگ نادان ی و جاھل ی ایں تچعگ دانای و مردی ایں کہ جنعگ بیت یا امراہ ی جنعگ بیت انت گوڑا باندات اشان ی بیڑا کئ گیرت و اگاں چوش ایں ناگئیگ ایں جاگاھاں بہ تچ ایت پدا بیعیت وتئ امراہ بیڑا بہ گیرت یا بیعیت پہ جنگ آ. بزاں چوش ایں مسئلہ ھست بلوچان ی تہا .

بلہ اے ھوں پہ منئ نظرا نادان ی ایں کہ ما بلوچ ادیب
خرا ھر گؤش ایں او پہ ھر کس آ ھوں ھم ے لبز ھر کہ "ھ" انت کار و مرز کن ایں کہ گؤش انت "خ" بلوچ گوٹ نہ شاکار ایت. مثال : خبرا ھبر کن انت کہ در اصلا بہ چارائے بلوچ ی حبر گؤش انت کہ "ھ" پہ گران گوٹ آ وانعگ بیت.

در اصلا ھچ کس زبان ی گپاں اے حرفان پہ تجوید کار و مرزے نہ کنت بلک ایں صرف حافظ و مزن ایں عالم پہ قرآن وانعگ آ اے حرفان پہ تجوید کار مرز کن انت.

حتی دراھین مردم و مسلمان قرآن پہ سادہ ایں زبان وان انت زلوری نہ ھنت کہ پہ تجوید اے حرفان بوان انت اے حرف پہ 24 طریقہ آ وانعگ بنت ھوج تجوید ی وانعگ اش نہ کتگ .

دومی گپ اشی انت کہ بلوچ آ وھدا بی علم بوتگ انت و ھنی فرق ے کن انت و دراھین صاحب علم قرآن و حافظ انت.

سوم ی گپ اش ایں کہ عرب ھوں جاھل بوتگ انت و ھست ایں جنگل ی نیندوک کہ خبر کنعگ طریقہ و لہجہ اش دگر ایں بلہ نبشتانک ھمآ یک ایں وڈای ایں بلہ اے گپ نہ کن انت کہ مۓ زبان نہ ترایت ما اے حرفان چہ وتی قاموس آ حذف کن ایں پرچا کہ اگاں حرف حذف بہ بنت گوڑا نبشتانگ ی پہ دگہ ڈول بنت کہ وانوک اڑ انت.

چارم ی گپ اگاں ما بچار ایں
عربان چنت ملک انت ھر یکے زبان چہ آدگرا فرق ے کنت.
خاص مصری کہ "ج" بدل آ
"گ" کن انت آئیان ی زبان پہ "ج" نہ ترایت : جندی گؤش انت گوندی : جواد گؤش انت غواد لھجہ دگر و نبشتانک ھما یک ایں وڈاینت.
گڑا پرچا حرف "ج" اش حذف نہ کتگ کہ آئیان ی گوٹ ی اصلا نہ شاکار ایت حرف "ج".

اؤ جندی نبیس انت و پہ خبر ھما گوندی زبان آ الحان ے کن انت.

اؤ اگاں بلوچ بہ نویس انت
شعور و گپ پہ وتئ لہجہ آ بہ
کن انت چہ مشکل انت کہ وانوک سرپد و نبیسوک ھوں سرپد و آسان و سادہ انت.

کہ غمان بدل پہ گمان و ھزار زبر و زیر اش پہرے کن انت نبیسوک ھم دلسیاہ و وانوک ھہ سرپد نہ بیت بغیر زبر و زیرا.

اگاں غمان کہ معنی غم و فکر ایں، و گمان کہ معنی شک و شبہ ایں
ھنچو صاف اش بنویس انت و پہ خبرا ھما وتئ بلوچی لھجہ آ کہ گوٹ شاکار ایت گپ بہ جن انت چہ مشکل انت.

پرچا پہ بلوچ زبان آ یک حرف و گالے اکاں زبر و زبر جنعگ مہ بیت معنی نہ دات کس نہ زانت کہ چئ ایں یا کہ پہ گالبندان ی وانعگ آ رند مردم سرپد بیت.
اؤ ھنئیگ ایں زمانگ مبایل و کمپوٹر انت کہ بلوچی زبان اش مان نیست گوڑا بید چہ دست ے نبیشگ آ پہ کمپوٹراں زبر و زیر جنعگ نہ بنت و وھدے کہ زبر و زیر جنعگ نہ بنت وانعگ ے نہ بنت و لہتے گال تؤری ماں گالبنداں بہ بنت زبر و زیرا دعیگ آ بید ھوں کس سرپدے نہ بیت.

دلگوش :
شور شور شور کئ سرپد بیت ؟
شعور شئور شور مردم سرپد بیت یاکہ نہ.؟
گم و گار غم و فکر گوھار و برات گہار و حسد گل و پل گعل و شادہ غلہ و زاری گلہ و گندم گلگ و کاروان گیلگ و گواھی فلانی مردم پلانی بازار سعرگ و کپگ خرے سعرعگ کپعگ و لیب سورگ و روعگ سرعگ و سارت .

بارئین اے گالان بید چہ زبر و زیرا و حذف کتگ ایں حرفان اش ھور مہ کن ات و جدا جدا سرپد بیت ھچبر نہ بیت چاھے گالبند بہ بنت.
بلہ اگاں حذف کتگ ایں حرفان اش مان دعیت گوڑا پہ سادہ و آرام سرا ھر کس سرپد بیت کنت.

شئور و مصلحت شور و ڈوک شعور و غیرت.

اگان من رئدا گوڑا منا بگؤش ات کہ تو اے جاھا رئدئے واقعی مۓ زبان خراب بیت بلہ اگہ گؤش ات کہ گوٹ نہ شاکاریت گوڑا اے نادانی گپ چہ منئ دماغ رئد انت.