سرگال: علم جہان و انسان زانتگری.
علم ھچبر انسان امراہ نبیت باید انت انسان علم امراہ ببیت، و علم امراہ بیئگ وانئگ و حاصل کنئگ انت.
و علمے بنجاہ ( ای بنرہبند ) یکے کہ انسان ہوشمندی چہ بنرہبندا جدا بیت نکنت ھمے پیما کہ انسان بنگیج چہ یک انسانے کہ ھچ وہد انسان چرآئی جدا بوت نکنت ( ای بابا آدم علیہ صلاۃ وسلام ).
و انسان چہ دؤر و زمانئگا ھوں ھمے پیما جدا بوت نکنت و کدی دؤر آئی امراہ نبیت باید انت کہ انسان دؤرے امراہ بہ بیت و اگاں نہ آئی وت یک دگہ دؤرے اختیار بکنت گڑا صد در صد آئی جاھل و نادان قرار دیئگ بیت و دگہ قوم چہ چرآ قوما فائدہ مند بنت.
مثال: نادراہ و دکتر، کہ دکتر نادراہ تسلی و دلبڑی دیئگا بئید کدی پہ نادراہ خبرے نبیت، و اگاں نادراہ دکترے سوج و خبران گوش مکنت گڑا ھچبر نادراہ دراہ و علاجے نبیت.
و علم ھما چیز انت کہ چہ بنرھبندے سیمسرانی ردا پیداگ انت کہ چہ کجا بنگیج بوتگ.
بلہ علم دانای گون انسانء فرق کنت ھنچو کہ ملک و حاکم دؤر ڈولء کہ اگاں حاکم وھد پہ کمترین نقطہان شر دلگوش مکنت کہ اے نقطہ نشانی دیمروئ یا پشتروئ بیت یا کہ بیت کنت گڑا آئ مدت کم بیت و مخلوق آئیا دوست ندار انت و اگاں پہ دراییں نقطہان ( ای نیکین و بدین ) شری سرا دلگوش بکنت گڑا شاندارین و جوانین نتیجہ حاصل کنت و دنیا و آخرتء کامیاب بیت ( ای عمر رضی اللہ عنہ ).
نوں گپ اشی انت کہ باید انت بلوچی زبان ندکار و کواسان ھمے ڈولء بچار انت و فکر بہ کن انت پہ بلوچی حط و کتابتے نبشتانکاں و دؤرو زمانگے امراہ داری بکن انت.
پرچیا اے المیء دراہین ندکار زان انت کہ بلوچی نبشتانک راست نہنت و ھر یکے وتی ڈولء نبشتانک کنت گڑا اے ھما علمئیگ و دؤرے امراہ بیئگ و نبیئگ انت کہ نتیجہ نادانی ظاہر کنت.
عالم ھوشمند یا ندکار و زانتکار ہوشمند ہما انت کہ پہ کمترین نقطہ و ساہگان وش دلگوش بکنت و چیزے کہ سرپد نبیت کڑا علم بنرہبندان چمشانکے پد اگاں علمے بنرہبندا موجود نیت گڑا وتی بزانت و دیمروئ مصلحتء بیان بکنت.
علم و دریای انت بلے تاں چیزے کہ منی خیالء ھست ھچ سیاہگ ( ای حرف ) بئید زبر و زیرا و پیشء کدی حرکت نکنت،
چوش کہ ھمزہ "ء" کدی گام گیج نکنت دگہ ساہگے رہادگء پد گڑا گام گیج کنت.
چوش کہ "ءلمی" بیت نکنت بلہ "الئمی" بیت کنت.
مثال : قل ھو اللہ : "ق" برزاد پیش انت : ان الامر : "ن" نون چیرا زیر انت : خلق : "خ" برزاد زبر انت.
ھچ حرف بے زبر، زیر و پیش ( ای حرف ساکن ) ھچ وھد حرکت نکنت. او ھمزہ "ء" ھوں ھمے وڑا انت.
........... زانتکاری مالک اللہ انت.
اگاں، علم بازا اے رئد انت زنڈیں
گڑا، پر منی لیکوان کلام گونڈین
اگاں الما رژن انت مۓ خردمندیں
گڑا اے نصیحت انت تو سرا چنڈیں
عقلؤں نیرگاریں زانت قلم کاریں
اگاں، من کناں جہد تو منا رمبیں
آسکانی، وار بیت اندوھان بازیں
چرے غمان دل ٹوپین منا گوازیں
ندکار و شاعر: آسکانی بلوچ.
.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر